ලිංගික සහ මත්ද්‍රව්‍ය අවදානම් හැසිරීම් නිසා ශ්‍රී ලංකාවට HIV/ලිංගාශ්‍රිත රෝග තර්ජනයක්!

අනාරක්ෂිත ලිංගික සහ මත්ද්‍රව්‍ය ආශ්‍රිත හැසිරීම්වල නිරත වන පුද්ගලයන් 150,000කට අධික සංඛ්‍යාවක් සිටින බැවින් ශ්‍රී ලංකාව බරපතල මහජන සෞඛ්‍ය අර්බුදයකට මුහුණ දී ඇති බව සෞඛ්‍ය බලධාරීන් අනතුරු අඟවා තිබේ. ක්ෂණික මැදිහත්වීමක් නොකළහොත් ඉදිරි වසරවලදී HIV සහ ලිංගාශ්‍රිත රෝග (STIs) තියුණු ලෙස ඉහළ යා හැකි බවට විශේෂඥයෝ බිය පළ කරති.​සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය යටතේ ඇති ජාතික ලිංගාශ්‍රිත රෝග/ඒඩ්ස් මර්දන වැඩසටහනට අනුව, රට පුරා අධි අවදානම් සහිත පුද්ගලයන් 127,511ක් හඳුනාගෙන ඇත. මෙයට කාන්තා ලිංගික සේවකයන් (FSW), පිරිමින් සමඟ ලිංගිකව හැසිරෙන පිරිමින් (MSM), එන්නත් මගින් මත්ද්‍රව්‍ය ගන්නා පුද්ගලයන් (PWID), බීච් බෝයිස් (BB) සහ සංක්‍රාන්ති ලිංගික කාන්තාවන් (TGW) ඇතුළත් වේ. නිලධාරීන් අනතුරු අඟවන්නේ මෙම සංඛ්‍යා සමස්ත ප්‍රජාවේ ලියාපදිංචි නොකළ පුද්ගලයන්ට අදාළ නොවන බවයි.​වෛද්‍ය හා සිවිල් අයිතිවාසිකම් වෛද්‍යවරුන්ගේ සංධානයේ සභාපති, වෛද්‍ය චාමල් සංජීව මහතා අවධාරණය කළේ, කාන්තා ලිංගික සේවිකාවන් 35,000ක්, MSM 80,000ක්, මත්ද්‍රව්‍ය එන්නත් කරන්නන් 3,011ක්, බීච් බෝයිස් 6,000ක් සහ සංක්‍රාන්ති ලිංගික කාන්තාවන් 3,500ක් අනාරක්ෂිත ලිංගික ක්‍රියා හේතුවෙන් HIV/AIDS සහ අනෙකුත් ලිංගාශ්‍රිත රෝග සඳහා ඉහළ අවදානමකට මුහුණ දෙන බවයි.​ඔහු පැවසුවේ දැනට 6,000ක් පමණ HIV/AIDS සමඟ ජීවත් වන බවත්, ඔවුන්ගෙන් බහුතරය බස්නාහිර පළාතේ සිටින බවත්; ගාල්ල, මහනුවර, කුරුණෑගල, අනුරාධපුර, මාතර සහ බදුල්ල යන ප්‍රදේශවලින්ද ඉහළ ආසාදන අනුපාත වාර්තා වන බවත් ය.​සංක්‍රාන්ති ලිංගික කාන්තාවන්: සිෆිලිස් 13.3%ක් සහ HIV ව්‍යාප්තිය 1.4%ක්; කාන්තා ලිංගික සේවකයන්: සිෆිලිස් 3.2%ක් සහ HIV 1.8%ක්; MSM: සිෆිලිස් 2.9%ක් සහ HIV 1.5%ක් වැනි ඉහළ අවදානම් කණ්ඩායම් අතර මෙම සංඛ්‍යා භයානක රටාවන් හෙළි කරයි. කෙසේ වෙතත්, බීච් බෝයිස්ලා අතර HIV හෝ සිෆිලිස් තත්ත්වයන් හඳුනාගෙන නොමැති නමුත්, අවදානම් ලිංගික හැසිරීම් වැඩි වෙමින් පවතී.​2024 වර්ෂයේදී පුද්ගලයන් 39,547ක් HIV සමඟ ජීවත් වූ අතර, ඔවුන්ගෙන් 25,969 දෙනෙකු තමන්ගේ තත්ත්වය දැන සිටියහ. HIV පරීක්ෂණ මිලියන 1.2කට අධික ප්‍රමාණයක් සිදු කර ඇති අතර, අධි අවදානම් කණ්ඩායම් අතර කොන්ඩම් 593,000කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් බෙදා හැර ඇත.​2025 පළමු කාර්තුව වන විට පුද්ගලයන් 5,700ක් HIV සමඟ ජීවත් වූ අතර, ඒඩ්ස් ආශ්‍රිත මරණ 10ක්, නව ආසාදන 500කට වඩා අඩු ප්‍රමාණයක් සහ වැඩිහිටි HIV ව්‍යාප්තිය (අවුරුදු 15-49) 0.1%ක් ලෙස වාර්තා විය. අවුරුදු 15-24 වයස් කාණ්ඩයේ පිරිමි 30ක් සහ කාන්තාවන් දෙදෙනෙකු HIV සමඟ වාර්තා විය. ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය අනුව සමුච්චිත අවස්ථා වලට පිරිමි 5,190ක්, කාන්තාවන් 1,550ක් සහ සංක්‍රාන්ති ලිංගික පුද්ගලයන් 19ක් ඇතුළත් වේ.​වෛද්‍ය සංජීව මහතා පාසල්වල ශක්තිමත් ලිංගික අධ්‍යාපනයක් සහ අනාරක්ෂිත ලිංගික ක්‍රියා මැඩපැවැත්වීමට පියවර ගැනීමේ අවශ්‍යතාවය අවධාරණය කරමින් ක්ෂණික ක්‍රියාමාර්ග ගන්නා ලෙස ඉල්ලා සිටියේය.​“අප ලිංගික සංචාරක ප්‍රවර්ධන හෝ නියාමනය නොකළ ලිංගික හැසිරීම් මගින් මහජන සෞඛ්‍ය අනතුරේ හෙළීමට ඉඩ නොදිය යුතුයි. රජය යෞවනයන් දැනුවත් කිරීමට සහ වැළැක්වීමේ වැඩසටහන් රට පුරා ක්‍රියාත්මක කිරීමට ක්‍රියාශීලී පියවර ගත යුතුයි,” ඔහු අනතුරු ඇඟවීය.​වැඩි දැනුවත්භාවය, ආරක්ෂාව සහ කඩිනම් පරීක්ෂණ නොමැතිව ඉදිරි වසරවලදී HIV සහ ලිංගාශ්‍රිත රෝග අවස්ථා බරපතල ලෙස වර්ධනය වීමේ අවදානමක් ශ්‍රී ලංකාවට ඇති බව සෞඛ්‍ය බලධාරීන් අවවාද කරයි.