විද්‍යාත්මක නව නිපැයුම් පරිසරයට හානි කරනවා – පරිසර අමාත්‍යාංශය

සාමාන්‍යයෙන් විද්‍යාඥයන් තම නව නිපැයුම් හරහා පරිසරයට හානි කරමින් සිටින බව පරිසර අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් කේ.ආර්. උඩුවාවල මහතා පැවසීය. ඊයේ (23) බණ්ඩාරනායක අනුස්මරණ ජාත්‍යන්තර සම්මන්ත්‍රණ ශාලාවේදී පැවති ජනාධිපති පරිසර සම්මාන 2025 උළෙලේදී අදහස් දක්වමින් ඔහු කියා සිටියේ, බොහෝ විද්‍යාඥයින් තම නව සොයාගැනීම්වල පරිසර බලපෑම සැලකිල්ලට ගැනීමට අපොහොසත් වන බවයි.​එබැවින්, අමාත්‍යාංශය විසින් විද්‍යාඥයින්ට තම නව නිපැයුම් වඩාත් පරිසර හිතකාමී කිරීමට දිරිගන්වන නව සංකල්පයක් හඳුන්වා දීමට සැලසුම් කරයි. ඒ අනුව, නුදුරු අනාගතයේදී ‘හරිත පර්යේෂණ’ (Green Research) සංකල්පයක් හඳුන්වා දීම සඳහා විද්‍යා හා තාක්ෂණ අමාත්‍යාංශය සහ පරිසර අමාත්‍යාංශය සමඟ සාකච්ඡා කරමින් සිටින බවද ඔහු වැඩිදුරටත් පැවසීය.​”මෙම සංකල්පය තුළින් විද්‍යාඥයින් නව නිපැයුම් දියුණු කිරීමේදී පරිසර ආරක්ෂාව කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කළ යුතුයි. පරිසර හානිය වළක්වා ගත යුත්තේ විද්‍යාඥයින් විසින්මයි,” ලේකම්වරයා අවධාරණය කළේය. ජාත්‍යන්තර ගිවිසුම්, හරිත සංකල්ප, චක්‍රීය ආර්ථික භාවිතයන් සහ කාබන්-ශුන්‍ය ඉලක්කවලට අනුකූලව මෙම මුලපිරීම යටතේ නියාමන අවශ්‍යතා කිහිපයක් හඳුන්වා දෙනු ඇතැයිද ඔහු පැවසීය. මෙම ක්‍රියා පටිපාටි, නීති රීති අනාගතයේදී පරිසර හිතකාමී භාණ්ඩ, සේවා සහ නිෂ්පාදන කර්මාන්ත සඳහා අදාළ වනු ඇත.​මෙම සංකල්ප ක්‍රියාත්මක වූ පසු ගුවන් මගීන්ට ටිකට්පත් මිලදී ගැනීමේදී යම් ගුවන් සේවාවක් නිශ්චිත කාලයක් තුළ විමෝචනය කරන කාබන් ප්‍රමාණය දැකගත හැකි වනු ඇතැයිද ඔහු පැහැදිලි කළේය. “අනාගතයේදී ශුන්‍ය කාබන් වරායන් වෙත නාවික යාත්‍රා ඇතුළු වීමේ ප්‍රවණතාවක් ද ඇති වනු ඇත,” ඔහු කීවේය. මෙම සංකල්ප අවසානයේ අනෙකුත් භාණ්ඩ හා සේවා සඳහා ද ව්‍යාප්ත වනු ඇතැයි ඔහු වැඩිදුරටත් පැවසීය.​උඩුවාවල මහතා තවදුරටත් අවධාරණය කළේ, ගෝලීය ඉල්ලීම් සපුරාලීම සඳහා පරිසර ආරක්ෂාව සහ සංවර්ධනය අතර සමබරතාවක් තිබිය යුතු බවයි. “තිරසාර බලශක්ති පද්ධති සංවර්ධනය තුළින් මැද මාවත සොයා ගැනීම අපගේ ඉලක්කයයි,” ඔහු කීවේය. විද්‍යුත් වාහන (EV) බැටරි මගින් ඉදිරි දශක කිහිපය තුළ ඇති විය හැකි පාරිසරික අභියෝග කෙරෙහි ගෝලීය විද්‍යාඥයින් දැන් වැඩි අවධානයක් යොමු කරන බවද ඔහු සඳහන් කළේය.​”ශ්‍රී ලංකාව පොසිල ඉන්ධන වාහනවලින් ඉවත් වී විද්‍යුත් සංචලතාව (electric mobility) වෙත ගමන් කරමින් සිටී. කෙසේ වෙතත්, විද්‍යුත් වාහන බැටරි සාමාන්‍යයෙන් වසර දහයක් පමණ පවතින අතර, ඉලෙක්ට්‍රොනික අපද්‍රව්‍ය වගකීමෙන් යුතුව කළමනාකරණය කරන්නේ කෙසේදැයි අප සැලසුම් කළ යුතුය. එබැවින්, මෙම ගැටලුවට විසඳුම් සෙවීම සඳහා විද්‍යාඥයින් සහ පරිසරවේදීන් එක්ව කටයුතු කළ යුතුය,” උඩුවාවල මහතා පැවසීය.