ශ්‍රී ලංකාව, ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 15 ක ඩිජිටල් ආර්ථිකයක් ගොඩනැගීමේ ඉලක්කය පෙරදැරි කර ගනිමින්, සමස්ත ඩිජිටල් පරිවර්තනයක් (comprehensive digital transformation) තුළින් ‘සුපිරි ආයෝජන ප්‍රතිලාභයක්’ (Super ROI) උත්පාදනය කිරීමේ උපායමාර්ගයක් අනුගමනය කරන බව ජනාධිපතිතුමාගේ ඩිජිටල් ආර්ථිකය පිළිබඳ ප්‍රධාන උපදේශක සහ තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණ නියෝජිතායතනයේ (ICTA) සභාපති ආචාර්ය හාන්ස් විජේසූරිය මහතා පැවසීය. ආචාර්ය විජේසූරිය මහතා අවධාරණය කළේ, කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීම, තරඟකාරීත්වය වැඩි දියුණු කිරීම සහ බලවත් ආර්ථික ගුණකයන් (economic multipliers) නිර්මාණය කිරීම මගින් සීමිත අයවැයක් තුළ වර්ධනයක් ඇති කිරීම සඳහා ඩිජිටල් පරිවර්තනය ඉතා වැදගත් අංගයක් බවයි. ඔහු මෙම අදහස් පළ කළේ පසුගිය සතියේ ආර්ථික විද්‍යා සහ ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයන ආයතනයේ (IPS) ‘State of the Economy 2025’ වාර්තාව එළිදැක්වීමේ අවස්ථාවේදීය.
නව උපායමාර්ගය: තිරස් වේදිකා (Horizontal Platforms)රජයේ දැක්මෙහි මූලික අවධානය වන්නේ කාර්යක්ෂමතාව අඩු සිරස් පද්ධතිවලින් (vertical systems) ඉවත් වීමයි. මෙහිදී, තනි ආයතන හුදකලා විසඳුම් ගොඩනැගීම වෙනුවට, ‘අඩිතාලම් තිරස් වේදිකා’ නිර්මාණය කිරීම වෙත යොමු වේ.මෙම ප්‍රවේශය ජාතික ඩිජිටල් හැඳුනුම්පතක් (Digital ID), දත්ත හුවමාරු, ඩිජිටල් අත්සන් සහ ඒකාබද්ධ ගෙවීම් පද්ධති ඇතුළු හවුල් ඩිජිටල් පද්ධති සමූහයක් වන ඩිජිටල් පොදු යටිතල පහසුකම් (DPI) ගොඩනැගීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි.දැනට ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින “විශිෂ්ටත්වයේ දූපත්” (islands of excellence) එකිනෙකට සම්බන්ධ වී නොමැති වීම පුරවැසියන්ට සහ ව්‍යාපාරවලට බාධාවන් ඇති කරන බව ආචාර්ය විජේසූරිය මහතා පෙන්වා දුන්නේය.නව උපායමාර්ගය මගින් Open APIs හරහා මෙම මූලික කාර්යයන් නිරාවරණය කිරීම අරමුණු කරයි. එමඟින් ව්‍යවසායකයින්ට සහ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවලට (SMEs) ප්‍රධාන අංශ සඳහා නව්‍ය සේවා කඩිනමින් ගොඩනැගීමට අවස්ථාව ලැබී ‘ගුණක බලපෑමක්’ (multiplier effect) ඇතිවේ.අරමුදල් සහ කාලසීමාවමෙම දැවැන්ත දැක්මට අරමුදල් සපයන ආකාරය පිළිබඳව අදහස් දැක්වූ ආචාර්ය විජේසූරිය මහතා පැවසුවේ, විවෘත මූලාශ්‍ර මෘදුකාංග (open-source software) සහ ක්ලවුඩ් යටිතල පහසුකම් භාවිතා කිරීම හේතුවෙන් මූලික DPI සඳහා ආයෝජනය විශාල නොවන බවයි.රජය මෙම මූලික ස්ථරය සඳහා සෘජුවම ආයෝජනය කිරීමට සැලසුම් කරන අතර, විදුලි සංදේශ සම්බන්ධතාව සහ ක්ලවුඩ් පරිගණකකරණය වැනි පුළුල් යටිතල පහසුකම් සඳහා වන ආයෝජන සඳහා වෙළඳපොළට නැඹුරු යාන්ත්‍රණ (market-oriented mechanisms) දිරිමත් කිරීමට අපේක්ෂා කරයි.මෙම දැක්ම සඳහා වන කාලසීමාව වේගවත්ය. සම්පූර්ණ අඩිතාලම් DPI ස්ථරය “වසර 10ක් ඇතුළත නොව, වසර දෙකත් හතරත් ඇතුළත” ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉලක්ක කර ඇති බව ඔහු සඳහන් කළේය.කඩිනම් ආර්ථික ප්‍රතිලාභ උත්පාදනය කිරීම සඳහා රජය සංචාරක ව්‍යාපාරය, සැපයුම් සහ වෙළඳාම වැනි ක්ෂේත්‍රවලට ප්‍රමුඛත්වය දෙනු ඇත.අභියෝග සහ විශ්වාසනීය ඩිජිටල් ගමනාන්තයක්තාක්ෂණය පමණක් විසඳුමක් නොවන බව මෙම උපායමාර්ගය පිළිගන්නා අතර, “සමාන පද අනුපූරක” (analog complements) ලෙස හඳුන්වන නීති, ප්‍රතිපත්ති සහ ක්‍රියාවලීන්හි අත්‍යවශ්‍ය වෙනස්කම්වල අවශ්‍යතාවය ද වැලඳ ගනී.කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර “විනාශ කරන” ගෙවීම් ප්‍රමාදයන් වැළැක්වීම සඳහා ප්‍රසම්පාදන ප්‍රතිසංස්කරණ, ඩිජිටල්කරණය සමඟ ව්‍යාපාර ආකෘති නැවත ඉංජිනේරුකරණය කිරීම සහ පැහැදිලි වටිනාකමක් ලබා දෙන “අරමුණු මුල් කරගත් තාක්ෂණය” (purpose-driven technology) මගින් ඩිජිටල් පරතරය පියවීම මෙහිදී විසඳිය යුතු ප්‍රධාන බාධක බව ඔහු අවධාරණය කළේය.මෙම සමස්ත උත්සාහයේ කේන්ද්‍රස්ථානය වන්නේ, මෑතකදී පිහිටුවන ලද දත්ත ආරක්ෂණ අධිකාරිය සහ ඉදිරියේදී පැමිණෙන සයිබර් ආරක්ෂණ නීතිය මගින් සවිමත් වන, සයිබර් ආරක්ෂාව, දත්ත පෞද්ගලිකත්වය සහ බුද්ධිමය දේපළ ආරක්ෂාව සඳහා වූ ශක්තිමත් රාමු හරහා ‘විශ්වාසනීය ඩිජිටල් ගමනාන්තයක්’ ගොඩනැගීමේ ඉලක්කයයි.
